Laat je niet meeslepen: inleiding

Laat je niet meeslepen maar zoek het zelf uit. Dat dacht ik toen bekend werd dat er een referendum over de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 zou komen. De aanleiding is de onderzoeksopdrachtgerichte interceptie (oog), in de volksmond inmiddels bekend als Sleepnetwet. Wat betekent die nieuwe bevoegdheid? Maar daaraan voorafgaand, hoe werken inlichtingen- en veiligheidsdiensten nu eigenlijk?

Met dit essay wil ik een bijdrage leveren aan meer inzicht over een vaag begrip als nationale veiligheid, dat de basis vormt voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. En ik ga op zoek naar de verhouding tussen veiligheid en privacy in de nieuwe wet: klopt de balans? En hoe is de balans tussen politieke invloed en degelijke controle?

Hoewel ik de diensten al jarenlang volg, is er nog genoeg te onderzoeken om een goed beeld van de nieuwe wet te krijgen. Daarom spreek ik met veel mensen: wetenschappers, voormalig medewerkers van de diensten en de controleorganen en privacy-activisten. Ik ontdek dat simpele antwoorden op deze vragen amper bestaan en dat een afgewogen keuze inspanning vereist. De vraag gaat niet alleen over het kiezen van de juiste methode, maar ook over de rol die we als maatschappij toebedelen aan de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Een onderzoek naar een slepende kwestie.

Lees het hoofdstuk: 'Nationale veiligheid'