Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden voorgedragen
Gisteren zijn de drie leden van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) door de Tweede Kamer voorgedragen. Het gaat om Ronald Prins de oud-eigenaar van cybersecuritybedrijf Fox-IT, Mariëtte Moussault, rechter ('raadsheer') van het Haagse Hof, en Lex Mooy, raadsheer in Den Bosch, zij gaan de geheime diensten op voorhand controleren. De benoeming is nog niet officieel, de regering moet nog een handtekening zetten*.
Rechtmatig handelen
De drie krijgen een belangrijke rol als de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) per 1 mei wordt ingevoerd. Voordat de gemoderniseerde bevoegdheden door de AIVD of de MIVD mogen worden ingezet, is toestemming van de minister en de onafhankelijke Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) nodig. Deze commissie is op advies van de Raad van State extra verstevigd. De onafhankelijke toetsing vooraf gaat niet alleen gelden voor de kabel interceptie, maar ook voor de inzet van bestaande bijzondere bevoegdheden zoals het tappen van telefoongesprekken en het maken van inbreuken op computers. De TIB moet er voor zorgen dat de geheime diensten rechtmatig handelen. Als die geen goedkeuring geeft, gaat het niet door.
Ronald Prins zal vooral de technische mogelijkheden en onmogelijkheden moeten duiden voor zijn collega-commissieleden. Opvallend is dat Ronald Prins (oud-AIVD) uitgesproken voor de Wiv is. Zo noemt hij de verruimde hackbevoegdheid die AIVD met de wet krijgt "essentieel om de veiligheid op internet te verbeteren en internationale spionage tegen te gaan."
Kritische reacties
Bits of Freedom reageert kritisch op de voordracht van de nieuwe kandidaten voor de toetsingscommissie. 'De benoemingscommissie had via een beter proces voor meer vertrouwen kunnen zorgen en het maatschappelijk draagvlak voor TIB als belangrijke waarborg voor de sleepwet kunnen vergroten. Een gemiste kans!'
Ook is de Privacy-organisatie kritisch op het besluit Ronald Prins voor te dragen: ‘Als iemand op basis van de brief (pdf) zou zeggen dat er nu een technisch expert wordt voorgedragen die liever schiet dan nadenkt, dan zouden we ze nauwelijks ongelijk kunnen geven.'
De benoeming van Prins is dan ook opvallend, omdat hij tot 1 januari nog directeur was van beveiligingsbedrijf Fox-IT, dat onder meer verantwoordelijk is voor de beveiliging van informatie van Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD.
Op 21 maart vindt het raadgevend referendum plaats over de invoering van de wet. De commissie TIB speelt daar een belangrijke rol. Voorstanders van de wet verwijzen vaak naar de TIB als bewijs van hun stelling dat de vergroting van bevoegdheden zorgvuldig zullen worden gecontroleerd.
* De ontslag- en benoemingsprocedure voor leden van de TIB is geregeld in hoofdstuk 3 van het wetsvoorstel, die van de afdeling klachtbehandeling van de CTIVD in hoofdstuk 7. Artikel 33, lid 4 en artikel 99, lid 1 geven aan dat voor de benoeming van de leden door de Tweede Kamer der Staten-Generaal per vacature een voordracht wordt gedaan van tenminste drie personen, waaruit de betrokken ministers een keuze maken. Bij haar voordracht slaat de Tweede Kamer zodanig acht als haar dienstig voorkomt op een door de vice-president van de Raad van State, de president van de Hoge Raad der Nederlanden en de Nationale Ombudsman gezamenlijk opgemaakte aanbevelingslijst van ten minste drie kandidaten per vacature. De geselecteerde kandidaat wordt door de Kroon benoemd.
