Met Wiv koopt Nederland deelname aan Five Eyes
Het meest waardevolle dat Nederland te bieden heeft vanuit inlichtingenperspectief, is de informatie die via de AMS-IX (de Amsterdam Internet Exchange) loopt. In ruil voor die informatie zal Nederland lidmaatschap van de Champions League van de inlichtingen wereld afdwingen ‘de Five Eyes’. Dat zegt Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen, in een interview met Wiv-onderdeloep.
Nederland zal ongetwijfeld gevraagd gaan worden om de AMS-IX af te gaan tappen in internationaal samenwerkingsverband, stelt Jacobs. Via de AMS-IX gaat ontzettend veel buitenlands verkeer dat van grote waarde is vanuit inlichtingenperspectief. Al in 2012 gaf toenmalig directeur Ton Witteman in de Volkskrant aan dat de veiligheidsdiensten polsten naar informatie uit het systeem.
In de internationale samenwerking tussen inlichtingen- en veiligheidsdiensten speelt rolverdeling en het uitwisselen van bulkgegevens een belangrijke rol. Zo worden Nederlandse onderzeeboten vooral voor inlichtingenmissies (pdf) ingezet, bijvoorbeeld voor de kust van Somalië, zoals bekend werd na de onthullingen van Edward Snowden. De Nederlandse inzet van de bevoegdheid tot ongericht afluisteren van communicatie beperkt zich in de huidige wet tot het niet-kabelgebonden verkeer, in de nieuwe wet wordt deze dus uitgebreid met ook kabelgebonden verkeer.
“Er gaat druk ontstaan op Nederland: maak gegevens van die AMS-IX beschikbaar voor ons andere samenwerkende landen”, zegt Jacobs. De vraag is niet of Nederland dit gaat doen stelt Jacobs, maar welke prijs Nederland er voor vraagt. “Lidmaatschap van de ‘Five Eyes’ ligt hier voor de hand, de Champions League van de inlichtingendiensten”, aldus Jacobs.
In de periode van de missie in Uruzgan mocht Nederland tijdelijk meedoen met de ‘Five Eyes’, “Gouden tijden waren dat, hoor ik uit kringen van de inlichtingendiensten”, aldus Jacobs. Maar vanaf het moment dat Nederland uit Uruzgan vertrok werd die knop weer omgezet. Bart Jacobs vraagt zich bovendien af wat de voorwaarden voor proportionaliteit en subsidiariteit inhouden in het kader van de internationale uitwisseling. “De politiek zou hier zeker aandacht aan moeten besteden”.
